Jhalak's Sky

लेनीनको शालीक  त्रिपुरामा २५ बर्षदेखि सरकार चलाईरहेको कम्युनिष्ट गठबन्धनले यसपाली नराम्रोसित हार्यो । साद्गीपूर्ण जिवन विताउने सरल र जनतासंग हेलमेल भएका, भारतका सबै सरकारप्रमुखहरु भन्दा गरिव (उनको सम्पत्ती जम्मा २६ लाख भारु बराबर रहेछ) मनिक सरकारको नेतृत्वले विजेपीको आक्रामक प्रचार र गरिएको खर्चको सामना गर्न सकेन । जनताकै लागि काम गरिरहँदा र भ्रष्टाचार तथा बुर्जुवावर्गसंगको साँठगाँठ दुवैसंग टाढा हुँदा पनि मनिक सरकार असफल भए ।  निर्वाचन जितेको विजेपी कार्यकर्ताको समुहले मंगलवार क्रेन लगाएर त्रिपुराको दक्षिणमा पर्ने वेलोनीया बजारमा रहेको लेनीनको शालीक ढाल्यो । यो दुई दिनमा ढालिएको लेनीनको दोस्रो सालिक थियो । भारतमा वामपन्थ लगातार ओरालो झरिरहेको छ । प्रकाश कारत र सिताराम यचुरीहरु एक अर्कालाई आरोप लगाईरहेका छन ।  सन् १९६७ बाट सुरु भएको नक्सलवादी ससस्त्र विद्रोह अहिले माओवादी विद्रोहका रुपमा भारतको आन्ध्रप्रदेश, छत्तिसगढ, उडिसा, महाराष्ट्र, झारखण्ड र विहारका केहि आदीवासी बहुल ईलाकामा सक्रिय छ । पचासबर्षसम्म चलेको गृहयुद्धको महान ईतिहास बनाउन बाहेक यसले के कति उपलब्...

सभ्यताका हरेक कालखण्डमा केही शासक यस्ता आउँछन्, जसलाई इतिहासप्रति घृणा हुन्छ । उनीहरू इतिहासलाई आफ्नो अनुकूल भाँचकुच पारेर नयाँ पुस्तालाई यसरी पढाउन चाहन्छन्, जसले आफूलाई महान् बनाओस् र अन्यको खलनायकीकरण गरोस् । यस्तो होस कि इतिहास र वर्तमानका सबै ज्ञान शाखाहरूले शासकको स्वार्थको रक्षा गरून् । मानिसको सोच्ने तरिका शासकको अनुकूल बदलियोस् । कोही विरोधी र असहमत नरहोस् । अधिनायकवादीहरू, जातिवादीहरू, साम्राज्यवादीहरू र अन्धराष्ट्रवादलाई आधार बनाएर विचारका अरू सबै शाखालाई निषेध गरेर आफूलाई नायक बनाउन खोज्नेहरूको हरेक युगले सामना गरेको छ । नवउदारवादले थिल्थिलो बनाएको मानवीय मूल्य र सामाजिक न्यायको चिहानमाथि अहिले एउटा दक्षिणपन्थी हुरी जबर्जस्त स्थापित हुँदै छ । इतिहासलाई इतिहास रहन नदिने र त्यसलाई बंग्याउने, फरक विचारलाई निषेध गर्ने, कमजोरमाथि प्रहार गर्ने, मानव सभ्यताको समग्र प्रगतिको होइन, आफ्नो जाति, धर्म र राष्ट्रको महान्ताको गीत गाएर अरूहरूलाई निषेध गर्ने यो भयानक कुचक्र यतिवेला बलशाली भएको छ । बेन्यामिन नेतन्याहु, रिसेप एड्रोगान, डोनाल्ड ट्रम्प, भ्लादिमिर पुटिन, नरेन्द्र मोद...

सिको उदय सन् २०१२ सेप्टेम्वरमा तत्कालीन चिनीया उपराष्ट्रपति तथा कम्युनिष्ट पार्टी स्थायी समितिका एकजना प्रभावशाली सदस्य सि चिन फिङ झण्डै दुई हप्ता सार्वजनिक स्थलमा देखा परेनन । कसैले उनलाई पौडी खेल्दा ढाड सड्केर आराम गर्दै गरेको भने, कसैले महसचिव हु जिन्ताओसंग रिसाएर हिँडेको अड्कल गरे । कसैले पार्टी महाधिवेशनमा हु जिन्ताओले पेश गर्ने प्रतिवेदन लेख्न बसेको वताए । दुई साता पछि उनी सार्वजनिक जीवनमा फर्केपछि पनि उनको गुप्तवासको रहस्य अड्कलकै मात्र विषय रह्यो । चिनको कम्युनिष्ट पार्टीको राजनीतिको वारेमा थाह पाउने शुत्रहरुले चैं ती दिनमा सि चिन फिङ महाधिवेशनमा आफु पार्टी महासचिव भै सके पछि आफु भन्दा अघि राज्य र पार्टी नेतृत्व गरेका नेताहरुले जस्तो पावर शेयरीङ गरेर म वस्दिन, मलाई कुनै किसिमको हस्तक्षेप स्विकार्य छैन भन्ने कुराको निस्चितता गर्न चाहन्थे । उनको भाषामा कोही पनि पूर्व पदाधिकारी जुङ नान हाई वरपर न भुनभुनाओस भन्ने उनको चाहना थियो । उनको माग स्विकार गरियो र महाधिवेशन पछि सैन्य आयोगको अध्यक्ष लगायतका सबै पद सि लाई धमाधम हस्तान्तरण गरियो । सन् १९५३ मा जन्मेका ६४ बर्षिय सि जनवादी गण...