Jhalak's Sky

संविधानको प्रारम्भिक मस्यौदामाथि संविधानसभामा छलफल समाप्त भएको छ । यसका विविध पक्षमा सार्वजनिक बहस पनि तीव्र भएको छ । संविधान ठीक छ कि छैन, यसले खासगरी जनआन्दोलन ०६२/६३ मा जनताले देखाएको उत्सर्ग, जनयुद्ध र मधेस आन्दोलनका क्रममा गरिएको बलिदानको सम्मान गरेको छ कि छैन ? एउटा समतामूलक समाजको स्थापनाका लागि, एउटा समावेशी लोकतान्त्रिक व्यवस्थाका लागि, जाति भाषा र क्षेत्रगत उत्पीडनको समाप्तिका लागि राज्यको पुनर्संरचनाको सन्दर्भमा यो मस्यौदाले बोकेको भावना तथा यसमा परिमार्जन भएर आउन सक्ने सम्भावित संविधानको चित्रले के–के दिने भयो र के–के बिगार्ने भयो ? यी प्रश्नको सेरोफेरोमा जनताले, जनमत निर्माताले, आन्दोलनका अगुवा र सहभागीले उत्साहजनक ढंगले बहस गरिरहेका छन् । यसमा खासगरी मधेसी, जनजाति, महिला र दलितको आक्रोश र दबाब निकै प्रभावशाली छ । सबै पार्टीका, खासगरी कांग्रेस र एमालेजस्ता परम्परावादी (उदारवादका प्रवक्ताका अर्थमा) दलका सभासद्ले समेत आफ्ना नेताका आधिकारिक या औपचारिक दृष्टिकोणका विपक्षमा आवाज उठाएका छन् । यस आलेखको विषय भने उत्पीडित समूह र श्रमिक वर्गका दृष्टिले मस्यौदा कति उदारवादी र कति ...

नेपालमा उत्पिडित जाति, समुदाय, लिंग र वर्गलाई अधिकार कटौती गर्ने तथा संघीयतालाई कमजोर बनाएर परम्परागत शासक वर्गलाई फायीदा पुग्नेगरि नयाँ संविधानको मस्यौदा सार्वजनिक हुँदैगर्दा उता विश्वमा भने यो शताव्दीलाई नै प्रभावित गर्नेगरि केहि महत्वपुर्ण घटनाहरु घटेका छन् । अहिलेकै भाँडभैलो कायम रहने हो भने नेपालले दशकौंसम्म पनि आन्तरिक राजनीतिक स्थिरता कायम गर्नै मुश्किल देखिन्छ । विकासका दृष्टिले अगाढी बढेर शक्तिशाली आर्थिक केन्द्र बन्दै भएका दुई विशाल छिमेकीका विचमा एउटा कमजोर र द्धन्दग्रस्त देशको भविष्य स्वतः संकटापन्न रहन्छ नै । यतिको राजनीतिक फेरवदल र क्रान्तीपछि पनि नेपालको शासकवर्गमा रहेको अल्पदृष्टि र शक्तिलम्पट राजनीतिक दृष्टिकोण नबदलिएको देख्दा अचम्म लाग्छ । अमेरिकी राष्ट्रपति वाराक ओवामाले संसदबाट प्रशान्त महासागर आरपारका देशहरुका विच सहकार्य र व्यापार बढाउन गरिने सम्झौतका लागि राखिएको प्रस्तावमा अनुमोदन प्राप्त गरेका छन् । यसले अष्ट्रेलीया, जापान, भियतनाम, संयुक्त राज्य अमेरिका, भियतनाम, क्यानाडा, चिलि, न्युजील्याण्ड, मेक्सीको, सिंगापुर मलेसिया र पेरु लगायतका देशहरुलाई समेटेको छ...

;+ljwfgsf] klxnf] d:of}bf w]/}sf nflu c;lhnf] kx]nL h:tf] ePsf 5 . h] klg 5 / s]lx klg 5}g h:tf] /x:osf] kf]sf] v'n]kl5 o;dfly cg]s vfnsf l6Kk0fL ePsf 5g\ . dw]zjfbL / hghftL bn / klxrfgsf] ljrf/ af]s]sfx?sf nlu ;+3Lotf / klxrfg b'j} clgl:rt ePsf] d:of}bfn] em:sfPsf] 5 . dlxnfx?sf nflu of] d:of}bf cfkm\gf clwsf/ yKg] eGbf 36fpg] k|sf/sf] k|ltufdL lrGtg af]s]/ cfPsf] 5 . cfdfx?sf gfddf ;xh 9+un] a+zhsf cfwf/df gful/stf k|fKt ug{ t o;n] /f]s]sf] 5 g} o;n] vf;ul/ g]kfnsf 5f]/Lx?n] ljb]zL gful/sx?;+u ljx] u/]/ klg g]kfnd} hLjg ljtfpF5' eGbf c;lhnf] x'g] ul/ c;dfg Joaxf/ ul/Psf] 5 . blntx?sf nflu s]lx ;+/If0fsf] s'/fx? ePklg /fhgLlts clwsf/sf b[li6n] o;n] pgLx?sf] k|ltlglwTjsf] ;'lgl:rttf u/]sf] 5}g . o;y{ of] k|ltufdL g} 5 cGtl/d ;+ljwfg eGbf . cGtl/d ;+ljwfgn] df]lx ls;fgx?sf kIfdf qmfGtLsf/L e"ld;'wf/sf] ls6fgL Joa:yf u/]sf] lyof] t/ o;k6s e"ld;'wf/nfO{ s'g} jfWosf/L l;4fGtsf ?kdf lnO{Psf] 5}g . oL Joa:yfx?n] uf0ftGq g]kfnsf] ;+ljwfg klg s]...