Jhalak's Sky

  वीर शमशेरको शासनकालमा सन् १८९८ मा नेपाल आएका फ्रेन्च अनुसन्धानकर्ता सिल्भाँ लेभीले ‘नेपालः हिन्दु अधिराज्यको इतिहास’ नामक पुस्तकमा नेपालबारे लेखेको एउटा अंशको सारांश यस्तो छ: 'सन् १५५० अगाडिका केही वर्ष नेपालमा मुगल बादशाहहरूको कति जबर्जस्त प्रभाव थियो भने नेपालले आफ्नो मुद्रा काट्न पनि पाउँदैनथ्यो । सन् १५५० देखि १५६० सम्म नेपालमा शासन गरेका राजा महिन्द्र मल्लले दिल्ली पुगेर मुगल बादशाहबाट पैसा छाप्ने अनुमति लिएका थिए । उनको पालामा पैसा छाप्न थालेकाले त्यो पैसालाई महेन्द्र मल्ली भन्ने गरिन्थ्यो । त्यसको केही वर्ष नबित्दै नेपालका राजा लक्ष्मीनरसिंह मल्लका मन्त्री काजी भीम मल्लले तिब्बत पुगेर उसलाई एक प्रकारको अधीनस्थ राज्य बनाए । पछि त नेपालले तिब्बतका लागि पनि पैसा छाप्न थाल्यो र त्यसबापत चाँदी लिन थाल्यो । यो समय नेपालले भारत र तिब्बतको बीचमा रहेर भौगोलिक अवस्थितिको पर्याप्त फाइदा उठायो र धनी हुँदै गयो ।' लेभीको पुस्तकबाट सूचनाका लागि यो अंश उद्धृत गरिए पनि नेपाल (यो सन्दर्भमा नेपाल भन्नाले मूलतः तत्कालीन नेपाल खाल्डो काठमाडौं उपत्यका र त्यसवरपर मल्लहरूको अधीनस्थ रहेको नेपा...

  केही समययता नेपालमा निराशाका कुरा धेरै सुनिन थालेका छन्। के भनिँदै आएको छ भने मानिसहरू निराश छन्। नागरिक समाजका धेरै मानिस निराशाकै कुरा गरिरहेका सुनिन्छन्। श्रम आप्रवासनमा जान लागेकाहरूसँग कुरा गरेर पत्रकारहरू हामीसम्म ल्याउँछन्। निराशाकै कुरा सुनाएर सुकसुकाउँदै उनीहरू पनि बिदेसिन्छन्। सडक व्यापार गरेर जीविका धानिरहेकाहरू त्यसै भन्छन्। सञ्जालमा चिकित्सा क्षेत्रका जान्नेमान्ने नामहरू पनि निराशाको कुरा गरिरहेका भेटिन्छन्। राजनीति गरिहिँड्नेको ठूलो पंक्तिसँग व्यक्तिगत कुरा गरिहेर्नूस्—ऊ पनि निराशाकै कुरा गर्छ। मेरो एउटा साथी छ। दुई वर्षपहिले संसद‍्मा टिकट पायो र निर्वाचित पनि भयो। अहिले हरेक पटक भेट हुँदा व्यक्तिगत रूपमा निराशाकै कुरा गरिरहेको सुन्छु। सबैजसो निराशाका कुरा गर्नेले पुराना राजनीतिक दल र त्यसको नेतृत्वलाई यो निराशाको ‘प्रमुख कारण’का रूपमा गाली गरिरहन्छन्। नाम लिएर वर्तमान प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली र पूर्वप्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवा तथा पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ धेरैजसो विरोधका मुख्य निशाना बनाइएका हुन्छन्। निराशाको कारणका रूपमा चाहिँ देशको शिक्षा क्षेत्र बिग्र...