कम्युनिस्ट आफैं फेरिएपछि
Login (उपन्यासकार झलक सुवेदी गैरआख्यानमा पनि स्थापित लेखक हुन् । राजनीतिक टिप्पणीका लागि प्रख्यात सुवेदीको किताब ‘भूमि, किसान र राज्य’ ले भूमिमा आश्रित किसान र राज्यको सम्बन्धका अनेक पत्रमाथि विमर्श गर्छ । भूमिको असमान वितरण र किसानको सीमान्तीकरणको केन्द्रीयतामा यस किताबले नेपालको बजार, उत्पादनदेखि भूमिहीन र भूमिपतिको अन्तरसंघर्षमाथि बहस गर्छ । ‘भूमि, किसान र राज्य’ को सेरोफेरोमा झलक सुवेदी सँग दीपक सापकोटा को संवाद ): एक रिपोर्टले भन्छ– नेपालमा ४ लाख, ५० हजार परिवार भूमिहीन छन् । सामन्ती भूस्वामित्वकै कारण ती पूर्ण वा अर्धभूमिहीन जीवन बाँचिरहेका छन् । ६० प्रतिशत किसानलाई जमिनमा दैनिक पाखुरा बजार्दा पनि अन्न अभाव हुन्छ । भूमिमै पसिना बगाउने किसान भोकै पर्ने यो विकराल दिन कसरी आयो होला ? यो प्रश्नलाई अलिकति फरक तरिकाले हेरौं । नेपालमा भूमिहीन परिवारको संख्या यति धेरै हुनुमा अनेक कारण छन् । गोरखा राज्य विस्तारसँगै केन्द्रीकृत र संगठित भएको सामन्तवादी भूमि सम्बन्ध यसको पहिलो कारण हो । लामो समयसम्म राज्य शक्तिमा पहुँच भएको निश्चित समूहको नियन्त्रणमा रहने गरी राज्यले नै भूमिको वि...