Jhalak's Sky

  हाेटल सराेवर पाेखरा 

  आलोचनात्मक चिन्तन र आलोचना  (यो लेख पुरै एक महिना अगाडि लेखिएको थियो । त्यतिबेला नेकपा एमाले विधान महाधिवेशनको तयारीमा थियो । पार्टी अध्यक्ष तथा प्रधानमन्त्री कमरेड केपी ओली आफ्नो शेषपछि पनि देश र पार्टीको सत्ता नियन्त्रण गर्ने अहंकारबाट निर्देशित हुनुहुन्थ्यो । संयोगवस यो लेख त्यतिबेला मिडियामा पठाएर पनि छाप्ने र पाठकसम्म पुग्ने अनुकुलता भएन । यसबीचमा भदौ २३ र २४ का घटनाहरु घटे, कमरेड ओली सडकको विद्रोह र प्रश्नहरुबाट खेदिनुभयो र अहिले गुण्डुमा पूर्व प्रधानमन्त्रीका रुपमा अनिस्चित भविष्यसँग संघर्षरत हुनुहुन्छ । अब ओलीको आलोचना र विरोध गर्ने विषय र सन्दर्भका सिमा खिचिदै गएका छन् । तैपनि लेखकीय मोह कस्तो भने लेख डिलिट गर्न पनि मन लागेन ।यसमा केही शब्द र वाक्य यता उता पारेर मुल लेखलाई जस्ताको तस्तै राखिएको छ । यसैले सिमित पाठकहरुसम्म पुगे पुगोस् नपुगे पनि आफ्नो रेकर्डमा रहिरहोस् भनेर यहाँ प्रकाशित गरेको छु ।) क्रिटिकल डिष्कोर्ष स्टडिजको माक्र्स र डिस्कोर्ष सम्बन्धी विशेषांकको परिचय खण्डमा जोहन्नेस बीत्ज, बेन्नो हर्जोग र जेन्स मएस्सेले भनेका छन् ः अल्थुसर, फुको र ह्यावरमाससम्मका...

  The events of the 23rd and 24th of Bhadau will not be written only in the crimson letters of history. The 23rd of Bhadau was a sign towards light, but the evening of the 24th signaled a turn towards darkness. Just as a storm cannot be summoned by setting limits to its destruction, movements too cannot be organized by setting boundaries for devastation. However, the events of the 24th were not as they appeared on the surface; they were abnormal. They reminded me of the 1789 Paris events I had read about in history. Something was brewing in the background. Who was responsible for the subsequent vandalism and destruction? And who is accountable for the sacrifice of the young boys and girls? Without a judicial investigation and punishment of the guilty, and without addressing its politico-economic causes, it is difficult to establish long-term stability in the country. This does not mean that life goes on by scratching the wounds of history. We must rise, shaking off the dust. We mus...

  २३ र २४ भदौका घटनाहरू इतिहासका रक्तिम अक्षरमा मात्र लेखिने छैनन् । २३ भदौ उज्यालोतिरको संकेत थियो तर, २४ गतेको साँझ अँध्यारोतिरको संकेत गरेर गयो । एउटा आँधीलाई विनासको सीमा तोकेर बोलाउन नसकिएजस्तै आन्दोलनहरूलाई पनि विध्वंशको सीमा तोकेर संयोजन गर्न सकिन्न । तर २४ गतेका घटनाहरू पर्दामा देखिएजस्ता थिएनन्, असामान्य थिए । इतिहासमा पढेको सन् १७८९ को पेरिसका घटनाहरू सम्झाउँथे । नेपथ्यमा अर्थोक केही हुँदैथ्यो । को थियो पछिल्ला उद्दण्डता र ध्वंशको जिम्मेवार ? अनि को हो कलिला युवायुवतीको बलिका लागि उत्तरदायी ? त्यसको न्यायिक छानबिन र दोषी किटान नगरी अनि त्यसका अर्थराजनीतिक कारणहरूको उपचार नगरी देशमा दीर्घकालीन स्थिरता कायम गर्न गाह्रो छ । यसको अर्थ इतिहासको घाउ कोट्याएरै जीवन चल्छ भन्ने पनि होइन । खरानी टक्टक्याउँदै उठ्नुपर्छ । नयाँ सम्भावनाको खोजी गर्नुपर्छ र नयाँ यात्रा तय गर्नु नै पर्छ । घटनाका कार्यकारण सम्बन्धहरूको सूक्ष्म अध्ययन-विश्लेषण गरेर अगाडि बढ्नुपर्छ । जीवनको यो रित समाज र देशको हकमा पनि लागु हुन्छ । नेपाल फेरि उठ्नेछ । अहिलेको अन्योल अस्थायी हो र धेरै हदसम्म अहिलेका एक्टरहरू...

 “एमालेभित्र साँघुरिदै गएको जनवाद” (“Democracy is Shrinking Within the UML”)—from Online Khabar, published on 2082 Bhadra 20, which corresponds to September 5, 2025, in the Nepali calendar . Here’s a concise breakdown of what the author, Jhalak Suvedi, discusses: --- Main Themes & Observations 1. Framing "Democracy" (लोकतन्त्र) as “Jenavad” (जनवाद) Suvedi explains that the term जनवाद (jenavad) is more appropriate than लोकतन्त्र (loktantra) when discussing leftist or communist ideological traditions like the CPN-UML. "Jenavad" conveys a concept rooted in class struggle and ideological rigor, rather than bourgeois democracy . 2. The Historical Ideological Promise Drawing from Marxist-Leninist tradition, jenavad once aimed to integrate democratic practices within a disciplined party framework—encouraging open debate, criticism, and collective decision-making before unity . 3. Erosion of Internal Democracy Today, Suvedi argues, UML’s internal workings are dominated ...

  😄 📖 The Flipside of the British Empire: The Inside Out of the Gurkha Recruitment ✍️ By Jhalak Subedi This groundbreaking book challenges the dominant narratives of British imperial history by shedding light on the hidden truths behind the Gurkha recruitment system . Jhalak Subedi offers a rare, critical perspective that uncovers how colonial power shaped the lives, identities, and destinies of countless Nepali youths who were drawn into the British Empire’s military service. Through sharp analysis and historical depth, The Flipside of the British Empire explores themes of colonial exploitation, identity, sacrifice, and resistance . It is not only a story of soldiers, but also a mirror reflecting Nepal’s encounter with empire, and the complex legacies that still resonate today. 👉 A must-read for students of history, South Asian studies, postcolonial scholarship, and anyone interested in understanding the real costs of empire. 💂‍♂️ Interested in the history of Gurkha Soldi...

 

(यो केही वर्ष पहिले मित्र विष्णु सापकोटाको लेखको प्रत्युत्तरमा पोखिएको एउटा झोकको उपज हो । तर अहिले पनि सान्दर्भीक देखेर यता शेयर गरें । पढ्नेलाई धन्यवाद ।) १ मंसिरको कान्तिपुरमा छापिएको मित्र विष्णु सापकोटाको बौद्धिक संस्कृतिमा मार्क्सवादी छाया शीर्षकको आलेख सदा झैँ स्वाद लिएर पढेँ । विष्णु सापकोटा समकालीन नेपाली सार्वजनिक बौद्धिक विमर्शमा अलग पहिचान बनाइसकेको नाम हो । पाश्चात्य र पूर्वीय साहित्यिक विमर्शसहित समकालीन वैचारिक बहसका बारेमा दखल राख्ने उनका सामयिक टिप्पणीहरूमा बौद्धिक खुराक मिल्छ, आलोचनात्मक चेतसहित लेख्ने भएकाले मात्र हैन, आफ्नै प्रकारको भाषिक मिठास घोलेर लेख्ने भएकाले पनि । नेपालको अहिलेको राजनीतिक नेतृत्व र दलहरूको चरित्रमाथि तर्कपूर्ण तर व्यंग्यसमेत मिसाइएका उनका टिप्पणीको म नियमित पाठक हुँ (प्रशंसा दोहोरिएको पनि हुन सक्छ) । यसपालिको लेखमा नेपालको मार्क्सवादी बौद्धिक परम्परा र त्यसका कमीमाथि आलोचना गरिएकाले उनकै भाषामा ‘अलिकति प्रोभोक’ पनि भएकै हो । पहिले नै स्पष्ट पार्दिउँ, म नेपालको ‘अफिसियल मार्क्सवादी’ होइन, मार्क्सवादीहरूको प्रवक्ता पनि होइन, कसैको बचाउ गर्नुपर्न...